شاهدخت اشرف پهلوی، خواهر همزاد محمدرضا پهلوی پادشاه فقید ایران، در4 آبان 1298 زاده شد. از اوان کودکی تا به آخر با برادرش بسیار نزدیک بود. هنوز جوان بود که با هوش سرشار و طبیعت کنجکاوی که داشت دریافت که در جامعه ای سنتی و مردسالار جای دختران و زنان نه در بیرون خانه که در درون آن است. از همان زمان مصمم به رویاروئی با تبعیض علیه زنان شد و بخشی بزرگ از زندگی پویایش را وقف تلاش در راه تأمین آزادی ها و حقوق زنان ایران کرد. در تشکیل سازمان زنان ایران نقشی فعّال داشت و در پیشبرد هدف های فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، حقوقی و اجتماعی این سازمان از هیچ کوششی دریغ نمی کرد. باور داشت که تجربه ی جنبش زنان در جوامع گوناگون جهان می تواند در پیشبرد وضع زنان ایران تأثیری قابل توجه داشته باشد. از همین رو آگاه شدن از چگونگی دگرگونی وضع زنان در این جوامع را ضروری می شمرد و برای آشنا کردن جامعۀ بین المللی با هدف ها و برنامه های رشد و توسعۀ اجتماعی ایران نیز از هرفرصتی بهره می جست. در آستانۀ انقلاب اسلامی، آزادی ها و حقوقی که زنان ایران به دست آورده بودند در هیچ یک از جوامع اکثریت مسلمان جهان نمونه نداشت.
شاهدخت درسفرهای بی شمار به نواحی گوناگون ایران از نزدیک به میزان محرومیت روستائیان و به ابعاد تنگدستی ساکنان محله های فقیرنشین شهرها پی برد و به یاری گروهی از دوستانش «سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی» را بنیان نهاد. در پیشبرد اهداف اعلامیه جهانی حقوق بشر کوشا بود و ریاست نخستین اجلاس کنفرانس جهانی حقوق بشر را که در تهران تشکیل شد به عهده داشت. در طی این فعالیت ها با بسیاری از رهبران کشورهای بزرگ جهان و پیشگامان حقوق بشر آنان آشنا شد و توانست درگسترش روابط دوستانه و سازندۀ ایران با اعضای جامعۀ جهانی نقشی ارزنده داشته باشد.
با انقلاب اسلامی، والاحضرت اشرف، چون میلیون هاتن از هم میهنانش ناچار به ترک وطن شد امّا در سال های تبعید نیز ایران و مردم دربندش را هرگز ازیاد نبرده است و برای کمک به رهائی میهن و تأمین آزادی ها و حقوق هم وطنانش با آن چه در توان داشته کوشیده است. از جمله داغ درگذشت برادر و قتل فرزند برومندش نیز نه تنها او را به گوشه گیری نرانده بلکه به پشتیبانی هرجنبشی پرانگیخته که معطوف به رهائی ایران، تأمین آزادی ها و حقوق هم میهنانش و پاسداری از تمدن و فرهنگ باستانی آنان باشد.   
حضور ذهن، خونسردی، شهامت و وفا را می توان از ویژگی های فطری شاهدخت به شمار آورد. در دورانی که فعال بود با دوستان نزدیکش فروتن و بی ‏تکلّف و برای همکاران و دستیاران اش، درهر رتبه و مقام، پشتیبانی پابرجا بود و اگر کسی را در میانشان گرفتار می دید از یاری اش دریغ نمی کرد. شکست در کار را برنمی تابید و با هرچه در توان داشت می کوشید، و ازهرکس که به استعداد و خوش فکری اش معتقد بود یاری می طلبید، تا درانجام وظیفه یا مأموریتی که بر عهده گرفته است موفّق شود. از تیر اتهام و افترای دشمنان، که همواره به سویش روان بود، هراسی به دل راه نمی داد. آدم شناس بود و قدردان. با دوستان مروّت می کرد و با دشمنان اهل مدارا نبود. صریح اللهجه بود و از بیان نظرش، هرقدر هم غیرمتعارف و بحث انگیز، ابائی نداشت.
نام اشرف پهلوی به یقین با بسیاری از دستاوردهای تاریخی دوران پادشاهان پهلوی، به ویژه با جنبش زنان ایران، همواره قرین خواهد بود.
 
برخی از مقام ها و مسئولیت های عمدۀ والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی:
 
رئیس افتخاری کمیسیون وضع زنان سازمان ملل متحد (1965)؛
نمایندۀ ایران در کمیسیون حقوق بشرسازمان ملل متحد  (1967)؛
نمایندۀ ایران در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (1967)؛
رئیس کمیسیون عالی حقوق بشر سازمان ملل  متحد (1970)؛
عضو کمیتۀ مشورتی کنفرانس سال جهانی زن (1975)؛
ریاست عالی سازمان زنان ایران (1979- 1967)؛
نیابت ریاست عالی کمیته ملی پیکار جهانی سوادآموزی
نیابت ریاست عالی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی؛
عضو افتخاری کالج وادهام آکسفورد؛  
 عضو کمیتۀ بین المللی مشورتی سواد آموزی (1969)؛
دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه براندایز آمریکا (1969)؛
عضو و رئیس هیئت نمایندگی ایران در اجلاسیه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد.